Als er iemand is gestorven van wie je veel van hield, dan is dat heel verdrietig. Je mist hem of haar misschien wel elke dag. Vooral de datum dat iemand is overleden is moeilijk. Je denkt dan nog meer terug aan de tijd dat hij of zij nog bij je was.
Steentjes
Joodse mensen branden elk jaar op de dag van het overlijden van een geliefde een speciaal licht. Dat blijft de hele dag branden. Soms is dat een kaars. Zo herdenken ze de overledene. Ook bezoeken ze die dag het graf. Als ze dat doen, leggen ze er een steentje op. Zo laten ze zien dat er nog steeds mensen zijn die aan de overledene denken.
Vrienden en familie komen op bezoek om te laten merken dat ze meeleven. Dat is voor Joden een mitswa, een opdracht. Het is vooral belangrijk als er net iemand is overleden. Je hoeft dan niet zoveel te zeggen. Het is al een hele troost als je er gewoon bij bent.
Zeven
De eerste zeven dagen nadat er iemand is overleden, heten sjiwe. Dat woord betekent ook zeven. In die week gaan de mensen die iemand zijn verloren niet naar hun werk. Ook dan laten ze een licht branden. In die zeven dagen wordt er weinig aandacht besteed aan het uiterlijk. Mannen scheren zich niet en vrouwen dragen geen make-up.
Na die zeven dagen gaan de rouwenden weer naar hun werk of school. Wel gaan ze voorlopig nog niet naar feestjes of andere vrolijke bijeenkomsten. Dat doen ze pas weer na dertig dagen na de begrafenis. Meestal wordt er pas een jaar na het overlijden een steen op het graf gezet. Dan is de rouwperiode officieel voorbij.
Vernielen
Joodse graven worden nooit weggehaald. Daarom zie je op sommige plaatsen heel oude graven. Als er geen familie meer in leven is, zorgen andere Joodse mensen dat de graven netjes blijven. Als ook die er niet meer zijn, zorgen sommige christenen dat de graven netjes bijgehouden worden.
Helaas gebeurt het wel eens dat mensen die Joden haten, de graven vernielen. Soms spuiten ze er zelfs hakenkruizen op. Je kunt je voorstellen hoe verdrietig dat voor de familie en vrienden is.
